Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, tarihçilerin “zamanın ruhu”nu aramakla ilgilenmediğini, Türk tarihinde ise beklenmedik dönemlerde büyük atılımlar yaşandığını belirterek bu sıçramaları yönlendiren güçlü liderlerin önemine dikkat çekti. Osmanlı’da “derin devlet” olgusunun her zaman var olduğunu söyleyen Ortaylı, Cumhuriyet’in Osmanlı’nın devamı olduğunu vurguladı ve küresel güç paylaşımının kaçınılmaz olduğunu ifade etti.
Tarihin hafızası, Türk tarihçiliğinin duayeni Prof. Dr. İlber Ortaylı, Talat Atilla ile Memleket’e konuk oldu.
‘Tarihçiler zamanın ruhunu belirler mi?’ sorusu için Ortaylı, “Tarihçiler, ölü zamanın ruhunu belirlemekle pek uğraşmadılar. Yani, Zeitgeist dediğimiz şey, Almanca bir tabir gibi kullandığı belli. Hegel’in kendisi orijinal bir tarih felsefecisi değil. Orijinal tarih felsefecisi, pek tarihçilerin metot olarak hoşlanmadıkları bir zattır. Aydınlanmanın Voltaire’i. Daha evvel bu kategoriye koyacağımız bir insan var. İbni Haldun olabilir, fakat o daha ziyade sosyolojinin babası. Yani daha tutarlı veriler üzerinden hareket eden geniş bir sahanın vesikalığı tarihini kullanan biri. Tarihçiler bu soruyu çok sevmez. Zamanın ruhunu aramazlar. “ifadelerini kullandı.
“TÜRK GELİŞİMİNDE HER ZAMAN PATLAMA OLUR”
Ortaylı “Bizim tarihimizinde her zaman beklemediğiniz büyük patlamalar olur. Umulmadık zamanlarda umulmadık gelişmeler ortaya çıkar. İnsanlara 1055’te deseniz ki siz 200 yıl sonra Tuna boylarındasınız, sever belki bazıları ama ‘Ne diyor bu? derlerdi.
Bu millet iki asrın içinde nasıl bir patlama yapabiliyor düşünebiliyor musunuz? Avrupa’da milli devletlerin teşekkül ettiği çağda Türk İmparatorluğu yeni bir Roma restorasyonuna girişiyor. Bu çok önemli bir şey.Onun için Türk tarihinde beklenmedik atılımlar olur sık sık. Bu atılımların nasıl devam edeceğini yönlendirilecek büyük adamlar lazımdır. Fatih devri değişik bir devirdir, onun bakışı değişiktir.” açıklamasını yaptı.
‘DEVLET ‘DERİNSİZ’ OLMAZ’
“Osmanlı’da derin devlet var mıydı?’ sorusuna, ‘Olmaz olur mu? Devlet her zaman derin olur’ şekilde yanıt veren Ortaylı sözlerine şöyle devam etti: ‘Bütün fermanlarda gösteriliyor Osmanlı Devleti’nde, hufyeten, teftişten bahseder. Teftişi ajanları da yapar, Osmanlı Padişahı kendisi de yapar. Hafiye lafı ondan çıkıyor. Her zaman için derin devlet vardır, devlet derinsiz olmaz.’
“DAĞDAN ÇIKMADIK BİZ, OSMANLI’DAN ÇIKTIK TABİ Kİ”
‘Cumhuriyet Osmanlı’nın devamı mı?’ sorusuna ise, “Dağdan çıkmadık biz. Koskocaman bir devletiz.İki bin yıllık ordu, bin yıllık devletiz. Nereden çıkacağız tabi? Tabi ki Osmanlı’dan çıkacağız her şeyimizle. Bunun tartışması olmaz. Bunun tartışılması kimseyi ne küçültür, ne büyültür. Saçma şeylerdir bunlar. Öyle elli yılda bir rejim çıkmaz ortaya. Afrika’da çıkarmaya çalışıyorlar onu, olmuyor.” yanıtını verdi.
Gençliğinde yaşıtları ile çok paylaşımda bulunmadığını ifade eden Ortaylı, ‘Arkadaşlarımla değil, onların anne ve babaları ile daha çok vakit geçirirdim’ dedi.
Uluslararası gelişmeleri değerlendiren Ortaylı, “Bu bir bölüşüm.Bölüşüm her zaman oluyor, her zaman devam ediyor.Yani onun önüne alınmaz. Mesela bundan 20 sene evvel Çin bu kadar fazla patlama yapacağını hesaba katmamış ki asrın ortalarına kadar ‘Biz Amerika ile çalışmayız’ diyorlardı.Daha bir çeyrek tamamlanmadan başladılar sürtüşmeye.Şansları yaver gitti o konuda. Rusya ile Amerika hiçbir zaman karşı karşı gelmezler. Stratejik ortaklıkları vardır.O ikisinin bir arada olması kaçınılmaz.” açıklamasını yaptı.
“Batının Türkiye konusunda müthiş önyargısı var ve bunlar çok iyi bir şey. Çok çekiniyorlar. Bunun muhafaza edilmesi lazım. Hiç rahatsızlık duyulmaması lazım.” açıklamasını yapan Prof. Dr. İlber Ortaylı ‘Dünyanın farkında değiller’ ifadelerini kullandı.
En Son Tv sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
