Avrupa Birliği’nin Copernicus Deniz Ortamı İzleme Servisi tarafından yayımlanan “Okyanus Durum Raporu” (OSR9) okyanusların “ölmekte olduğunu” gözler önüne serdi. 155 sayfalık raporda “gezegenin üçlü krizi” olarak tanımlanan iklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik kaybı ve kirliliğin artık geleceğin değil, bugünün gerçeği olduğunu vurgulandı. Bilim insanlarına göre deniz kaynaklarının aşırı tüketimi, deniz ticareti, çevre politikaları dünyanın su döngüsünü geri dönülmez biçimde “öldürmeye” başladı. Geleceğin en büyük küresel krizi olarak sıklıkla vurgulanan çevre felaketine ilişkin raporda şu çarpıcı bilgiler yer almakta:
OKYANUS ISINMASI DURDURULAMIYOR
Rapor, 2024 yılında dünya deniz yüzey sıcaklığının ortalama 21 derece ile tüm zamanların rekoruna ulaştığını, okyanusların 0,27 derece oranında her on yılda bir ısındığını belirtiyor. Dünya genelinde ısı içeriği 1960’tan bu yana 0,35 Watt’a yükselirken, Kuzey Atlantik ve Akdeniz havzalarında bu oran küresel ortalamanın iki katına çıkmış durumda. Bilim insanları, bu ısınmanın deniz ekosistemlerini parçalayarak plankton, kabuklu ve mercan türlerini yok ettiğini bildiriyor. Raporun verilerine göre deniz biyoçeşitliliği küresel ortalamadan daha hızlı asitleniyor. Akdeniz’de ise 2022–2023 arasında deniz yüzeyi sıcaklığı 4,3 derece arttı ve bu artış midye üretiminde yüzde 100’e yakın oranda çöküşe neden oldu. Raporda, “denizlerin ısınması yalnızca çevresel değil, toplumsal bir krizdir” ifadesine sıklıkla vurgu yapılıyor.
YÜZ MİLYONLAR TEHLİKEDE
1901–2024 arasında deniz seviyesinin 228 milimetre yükseldiği belirtilen rapor, yalnızca son yirmi yılda yükselme hızının yüzde 30 oranında arttığını ortaya koydu. Bu yükseliş, Avrupa kıyılarında yaşayan 200 milyon insanın sel ve erozyon riskiyle karşı karşıya olduğunu göstermekte. Rapor, özellikle Baltık, Karadeniz ve Akdeniz gibi yarı kapalı denizlerde ısınma ve seviye artışının küresel ortalamanın çok üzerinde gerçekleştiğini belirtiyor. Bu durum, Avrupa’daki UNESCO Dünya Mirası kıyı alanlarının büyük kısmının gelecek yüzyıllarda sular altında kalacağı anlamına geliyor.
EKONOMİ YIKIM SEBEBİ
Bilim insanları, küresel deniz ısınmasının artık sadece kutupları değil, tropik bölgeleri de etkilediğini, 2023 yılında Kuzey Atlantik tropikal bölgesinde 300 günden fazla süren bir deniz sıcak dalgası yaşandığını kaydediyor. Rapora göre deniz ekonomisi, 2025 itibarıyla 2,6 trilyon dolar büyüklüğe ve 134 milyon istihdama ulaşmış durumda. Ancak bu “mavi ekonomi”, aynı zamanda çevresel yıkımın da motoru durumunda. Aşırı avcılık oranı yüzde 37,7’ye, izlenmeyen büyük ticari gemi oranı ise yüzde 75’e yükseldi. Plastik atık üretimi her kıtadan tüm okyanuslara yayılırken, 1200 canlı türü de plastiğe maruz kalıyor.
KİRLİLİK TOPLUMSAL TRAVMA
Copernicus verileri, deniz kirliliğinin sağlık maliyetinin 250 milyar dolar, tropik fırtınalar ve taşkınlardan kaynaklanan ekonomik kaybın ise 102 milyar dolar olduğunu gözler önüne serdi. Bilim insanları, deniz ekosistemlerinin tahribatının güncel üretim ve tüketim modelinin değişmesine bağlı olduğunu belirtiyor. Copernicus Raporu, okyanus değişimlerini yalnızca çevresel değil, “toplumsal ve kültürel bir travma” olarak da nitelendiriyor.
Kaynak: Web Özel
En Son Tv sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
